อาจารย์หยวนจ้งอี 袁仲一 (ปีค.ศ. ๑๙๓๒ ถึงปัจจุบัน) หัวหน้าทีมสำรวจทางโบราณคดียุคฉินและเซี่ยงอวี่ ในวัย ๔๒ ปี ผู้ได้รับการยกย่องว่าคือ "บิดาแห่งหุ่นทหารดินเผาราชวงศ์ฉิน"“秦俑之父” เมื่อทราบข่าวก็เดินทางมาถึงบริเวณที่ขุดค้นพบ (หลุมหมายเลข ๑ ในปัจจุบัน) แทบจะในทันที

ภายในหลุมที่ ๑ อาจารย์หยวนได้ขุดค้นหุ่นทหารดินเผาเป็นจำนวนมาก ในส่วนนี้มีไม่น้อยที่ถูกไฟเผาไหม้ ซึ่งสันนิษฐานว่า เป็นไฟที่เผาครั้งใหญ่ตั้งแต่สมัยเซี่ยงอวี่ (ฌ้อปาอ๋อง) เผาพระราชวังอาฝางกง แล้วคงลุกลามมาถึงบางส่วนของปิงหมาหย่ง ใต้ผืนพสุธานี้ได้เก็บริ้วรอยบางส่วนของการเผาไหม้ครั้งนั้นไว้ให้ได้เห็น

ภายในหลุมที่ ๑ อาจารย์หยวนและทีมงานได้เปิดพื้นที่สำรวจถึง ๔,๒๖๐ ตร.ม. พบหุ่นทหารและม้ารวมถึงภาชนะดินเผารวมทั้งสิ้นถึง ๖,๐๐๐ รายการ เขาศึกษาพบว่า ทหารพันนายมีพันหน้า ถือเป็นงานปั้นด้วยมือที่มีความละเอียดประณีตอย่างเหลือเชื่อ และใบหน้า อาภรณ์ และเสื้อเกราะเมื่อแรกสร้างมีสีสันจากแร่รัตนชาติที่สวยงาม และยังคงหลงเหลือให้เห็นอยู่ไม่น้อยเมื่อแรกขุดค้นพบ แต่ต่อมาได้เสื่อมสลายไปด้วยสภาพอากาศและสิ่งแวดล้อม และพบว่าหลุมที่ ๑ นี้ ใช้เป็นที่รวบรวมกำลังพลและม้าศึก

ต่อมา ในเดือนธันวาคม ของปีค.ศ.๑๙๘๐ สิ่งมหัศจรรย์ก็ได้เกิดขึ้นในชีวิตของอาจารย์หยวนอีกครั้ง เขาและทีมสำรวจ ได้ขุดค้นพบรถม้าสำริด ๒ ขบวน ม้าสำริด ๘ ตัว (ขบวนละ ๔ ตัว) และพลทหารม้า ๒ นาย ทองคำและเครื่องเงินน้ำหนักกว่า ๑๕ กิโลกรัมได้ถูกเปิดเผยสู่สายตาชาวโลกเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ถูกกลบฝังมาสองพันสองร้อยปี

หยวนจ้งอีเรียกขบวนรถม้านี้ว่า "พาหนะมีชีวิต" มันเป็นงานงานสำริดชิ้นสุดยอดที่สุดของแผ่นดินจีนยุคโบราณ ชำรุดเป็นชิ้นส่วนรวมถึง ๓,๐๐๐ ชิ้น เขาและทีมงานได้บูรณรถม้าขบวนแรกแล้วเสร็จในปีค.ศ.๑๙๘๓ และขบวนที่สองแล้วเสร็จในปีค.ศ.๑๙๘๘

และหนึ่งในสองขบวนรถม้าที่อาจารย์หยวนและทีมงานได้ขุดค้นพบและบูรณะขึ้นนั้น คือขบวนราชรถของจักรพรรดิจิ๋นซี ซึ่งได้จำลองมาจัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พระนคร ตั้งแต่วันอาทิตย์ที่ ๑๕ กันยายนนี้ และเมื่อเราได้เข้าชมราชรถนี้กันแล้ว ขอได้ระลึกถึงคุณูปการของอาจารย์หยวนจ้งอีและทีมงานนักสำรวจ ผู้ขุดค้นพบและบูรณะโบราณวัตถุชิ้นเอกของจีนและของโลกนี้ขึ้นด้วยหัวใจ...

ภาพประกอบจาก http://www.aqdfglj.com/cjxw/2019/07/22/20190722175821.htm