ปกติผมเป็นคนไม่ชอบทานข้าวเหนียวครับแต่ที่เชียงใหม่เขาจะนิยมทานกัน ที่บ้านก็มักจะซื้อเข้ามาบ่อยๆ แต่ส่วนตัวผมจะเน้นทานข้าวเจ้าเสียมากกว่า ไม่ว่าจะเป็นกับข้าวหรืออาหารประเภทไหนๆผมก็มักเลือกทานคู่กับข้าวเจ้าครับ และก็มีร้านข้าวแกงแถวบ้านที่มักไปซื้อทานประจำก็จะมีเมนูเช่นพวก ผัดกะเพราหมูสับ ผัดเต้าหู้ทรงเครื่อง หัวไชโป๊ผัดไข่ มัสมั่นไก่ ต้มข่าไก่ เมนูพวกนี้ทานบ่อยมากครับ ทานคู่กับไข่ดาวด้วย 55
บางทีมีหมูทอด ไก่ทอด ลาบหมูคั่ว(ลาบเหนือ,ลาบเมือง)บ้าง แต่ผมก็เลือกทานคู่กับข้าวเจ้าอยู่ดี แต่สำหรับส้มตำนั้นคืออาหารชนิดเดียว(มั้ง) ที่ผมจะเลือกทานกับข้าวเหนียวมากกว่าข้าวเจ้าชนิดที่เรียกว่าแต่คิดจะทานส้มตำกับข้าวเจ้าก็ไม่เข้ากันแล้ว
มาพูดถึงเรื่องการทานส้มตำของผมกันครับ ปกตินานๆผมจะทานส้มตำสักทีนึง เพราะผมเป็นคนที่ท้องเสียง่าย (คนรอบๆตัวบอกว่าผม”ธาตุอ่อน”) ซึ่งสาเหตุหลักๆของการท้องเสียหรืออาหารเป็นพิษก็คืออาหารที่มีรสเผ็ดครับ คือถ้าวันไหนมีลาบ มีส้มตำ แล้วผมเกิดทานแบบไม่ยับยั้งชั่งใจก็เรียบร้อยเลยครับ โดยเฉพาะลาบ ทานทีหมดทั้งข้าวทั้งกับ ปวดท้องกันไปตามระเบียบ ผมจะค่อนข้าง sensitive กับอาหารรสเผ็ดมาก ถึงขนาดที่ว่าสมัยเรียนผมจะไปทานอาหารที่ร้านๆนึงซึ่งทางร้านมีน้ำจิ้มสูตรพิเศษ แต่ทานทีไรไม่รอดทุกที
ก็เลยต้องบอกเพื่อนว่าถ้าทานกลางวันที่นี่ตอนบ่ายขอกลับห้องนอนเลยนะ ไม่ออกไปไหนแล้ว ดังนั้นการทานส้มตำของผม ผมเลยจะสั่งแม่ค้าว่า “ไม่เอาเผ็ด” เป็นประจำ ซึ่งปกติแล้วผมก็ไม่ทราบหรอกครับว่าคำว่าไม่เผ็ดนั้นแม่ค้าเขาจะใส่พริกให้มากน้อยแค่ไหน อาจจะ 1-2 เม็ด ผมคาดว่าน่าจะประมาณนั้น และผมก็โอเคกับความเผ็ดระดับนี้ครับ ข้อแรกคือไม่ทำให้ปวดท้อง/ท้องเสีย ข้อสองคือก็ยังมีความอร่อยลงตัวอยู่
มีร้านส้มตำที่ผมเห็นอยู่เป็นประจำ คือขับรถผ่านไปผ่านมา แต่ไม่กล้าซื้อ ไม่ทราบว่าหลายๆคนจะเป็นเหมือนกับผมไหม ว่าเราจะไม่ค่อยอยากซื้อส้มตำร้านอื่นถ้าไม่ใช่เจ้าประจำ หรือประมาณว่าถ้าเจอเจ้าที่ใช่ก็ไม่ถามหาเจ้าอื่นแล้ว ผมรู้สึกอย่างนั้นครับ เพราะคุณยาย/ย่า ของผมทั้งคู่ เหมือนกันเลยคือเมื่อก่อนเวลาไปซื้อส้มตำมาท่านก็จะถามว่าซื้อร้านไหน… ทำไมไม่ซื้อร้านนี้ … เจ้านี้เขาทำดี และพอลองไปซื้อจริงก็ดีอย่างว่าจริงๆครับแต่สำหรับร้านส้มตำร้านที่กล่าวถึงข้างต้นเนี่ย วันนั้นผ่านไปพอดี ผมคิดว่าลองสักหน่อยก็ไม่เสียหาย ลองให้รู้ไปเลย ไม่อร่อยก็ไม่ซื้ออีก ก็เลยลองดูแค่ถุงเดียว ปรากฏว่ารสชาติดีครับ ดีกว่าที่ซื้อประจำเสียอีก 55 ถือว่าไม่ผิดหวังที่ตัดสินใจลองครับ
ผมเป็นคนทานส้มตำไทยเผ็ดน้อยครับ ชอบความหวาน ชอบเนื้อมะละกอ ละก็ชอบถั่วมากๆครับ ทานคู่กับข้าวเหนียว และน้ำตกหมู ไก่ย่าง ตับหวาน ตบท้ายด้วยเป๊บซี่ หลับสบายครับ แต่ในรายละเอียดของส้มตำผมชอบที่จะใส่ข้าวโพดหวานไปด้วย ดังนั้นเวลาไปสั่งส้มตำที่ร้านผมจะสั่งว่า “ส้มตำไทยไม่เผ็ดใส่ข้าวโพดครับ” แต่กลายเป็นว่าผมกลับได้ตำข้าวโพดกลับมา 55 เพราะในถุงเต็มไปด้วยข้าวโพดหวานเกือบ 70% มีมะละกอเส้นบ้างเล็กน้อย
แต่อย่างที่บอกคือผมชอบมะละกอครับ เพราะสำหรับผมมันคือเอกลักษณ์ของส้มตำเลย (ความจริงก็ไม่อะไรขนาดนั้นหรอกเพราะก็มีตำตั้งหลายอย่างที่ไม่ใส่มะละกอ แต่ผมแค่ชอบรสชาติของมะละกอในส้มตำมากๆ พอเวลาทานแล้วชอบมากเท่านั้นเองครับ) ดังนั้นหลังๆมานี้ผมเลยบอกแม่ค้าว่าใส่ข้าวโพดเข้าไปด้วย ไม่ต้องเยอะ แม่ค้าก็จะให้มะละกอมาเยอะ+ข้าวโพดนิดหน่อยตามที่ผมต้องการ หรือถ้าวันไหนที่ร้านไม่มีข้าวโพด ผมก็ซื้อข้าวโพดหวานต้มมาฝานใส่เอง รสชาติไม่ต่างกันเท่าไหร่ครับ มีเพียงบาง texture ของตัวข้าวโพดที่มันไม่ได้แหลกจากการโดนตำที่ต่างออกไป แต่สำหรับผมยังไงก็ได้ครับ
ถึงแม้ผมจะเป็นคนที่ชื่นชอบการทานมะละกอในส้มตำมากแค่ไหน แต่จุดเริ่มต้นของการทานส้มตำที่ทำให้ผมชื่นชอบรสชาติของส้มตำนั้นเกิดจากตำผลไม้ครับ สมัยเรียนมัธยมปลายคุณยายผมจะชอบซื้อตำผลไม้คู่กับไก่ย่างห้าดาวมาให้ทานตลอด ซึ่งทั้งส้มตำและไก่ย่างก็ขาย อยู่ร้านเดียวกัน เจ้าของเดียวกัน คุณยายไปซื้อให้ในระดับที่เรียกว่าเยอะ และไปบ่อยจนแม่ค้าจำได้ ที่ร้านเป็นซุ้มไก่ย่างห้าดาวมีเมนูนึงแม่ค้าแกทำบอกให้คุณยายผมเอาไปลองให้ผมทาน เป็นไก่ย่างรสบาร์บีคิวหรืออะไรสักอย่างนี่แหละครับ ซึ่งปกติร้านไก่ย่างห้าดาวเนี่ยจะมีรสต้นตำรับ รสพริกไทยดำ รสจิ้มแจ่ว ถ้าซื้อปกติผมจะชอบรสจิ้มแจ่วครับเพราะเนื้อไก่จะมีความฉ่ำและหวานในเนื้อมากกว่ารสอื่น (เล่าไปเล่ามาผมว่าผมเป็นคนติดหวานละ 55)
แต่เหมือนที่เคยซื้อๆมาจะไม่มีรสบาร์บีคิวครับ ไม่ว่าจะร้านไหนก็ตาม และปัจจุบันก็ไม่มีครับ ปัจจุบันที่ผมเห็นมีแค่ต้นตำรับกับพริกไทยดำด้วยซ้ำไป ซึ่งผมก็มักจะซื้อรสพริกไทยดำบ่อยๆในช่วงหลังๆนี้ และร้านข้างต้นที่ผมบอกว่ามีรสบาร์บีคิวเนี่ยปัจจุบันผมก็ไม่ได้อยู่แถวย่านนั้นแล้ว แต่ผ่านไปผ่านมาอยู่บ่อยๆก็ไม่ค่อยสังเกตว่ายังขายอยู่ไหม เอาเป็นว่าไก่ย่างห้าดาวรสบาร์บีคิวเนี่ย แม่ค้าเขาทำให้คุณยายผมซื้อแล้วให้ผมเอามาลอง ตัวเนื้อไก่จะมีสีแดงๆส้ม ลักษณะคล้ายโรยผงไม่ใช่การชุบสีเหมือนไก่ย่างซอสแดงที่หลายท่านคุ้นเคยนะครับ เพราะมันไม่ได้แดงแจ๋ขนาดนั้น
พอฉีกเนื้อไก่ออกมาก็มีความแดงในลักษณะเดียวกับผิวด้านนอกอยู่ภายในด้วยประปรายครับ รสชาติคือทีเด็ดครับ คือต้องบอกว่าไก่ย่างห้าดาวในสมัยนั้นตามที่ผมบอกคือมี ต้นตำรับ พริกไทยดำ จิ้มแจ่ว สามรสนี้ต่างกันไม่มากเท่าไหร่ครับ ต่างแค่กลิ่นของพริกไทยดำ และความหวาน+ฉ่ำนิดหน่อยของจิ้มแจ่วครับ แต่สำหรับรสบาร์บีคิว ค่อนข้างต่างออกไปมากครับ ทั้งกลิ่นที่โดดออกมาชัดเจน รสชาติที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง และราคาที่เหมือนจะเพิ่มขึ้นมาด้วย (ถ้าผมจำไม่ผิดนะ 55) แต่โดยรวมผมชอบรสนี้ครับ ชอบมาก ทานบ่อยมากจนจำได้ว่าเคยเบื่อ 555
ทีนี้วกกลับมาที่ตำผลไม้ครับย่อหน้าบนว่าจะเล่าถึงตำผลไม้ ดันโดนไก่ย่างยึดไปเสียได้ - -“ คือผมตั้งใจจะเล่าว่าเมื่อก่อนเนี่ยผมไม่ค่อยทานหรอกพวกส้มตำเนี่ยและคุณยายก็ไม่ค่อยชอบซื้ออาหารเผ็ดมาให้ทานอยู่แล้วเพราะรู้ว่าทานเผ็ดแล้วจะปวดท้อง/ท้องเสีย พออยากจะลองส้มตำเลยเอาเป็นตำผลไม้ละกัน เอาแบบไม่เผ็ดให้เด็กกิน ซึ่งรสชาติมันดีมากๆเลยครับ น้ำส้มตำเปรี้ยวหวานเผ็ดนิดๆพวกผลไม้ก็จะมี องุ่นแดง แอปเปิ้ล ฝรั่ง และที่สำคัญครับ ถั่วกับข้าวโพดหวาน นั่นเลยทำให้ผมชื่นชอบที่จะทานถั่วกับข้าวโพดหวานในส้มตำครับ แต่เอ๊ะ! เห็นบอกชอบรสชาติของมะละกอด้วยนี่ มันเริ่มมาจากไหน เดี๋ยวเล่าให้ฟังครับ
สมัยเรียนประถมปลายจะมีแม่ค้าเข็นรถมาขายขนมตอนพักเที่ยงกับช่วงหลังเลิกเรียนครับ สมัยผมเรียนโรงเรียนวัดต่างจังหวัด ร้านขายขนมของเด็กๆก็ไม่ได้มีอะไรมากมายนัก ผิดกับช่วงประถมต้นที่ผมเรียนอยู่ที่เชียงใหม่ โรงเรียนจะขนาดกลางเด็กเยอะ มีร้านขายขนมมากมายทั้งตอนกลางวัน และยิ่งล้นหลามในตอนเย็นหลังเลิกเรียน จนผมย้ายมาประถมปลายผมถามเพื่อนๆว่าร้านขายขนมมีแค่นี้เหรอ ขายแต่ขนมจริงๆ ของเล่นก็ไม่มี ไม่เป็นไร เป็นเด็กยังไงก็ได้ ไม่คิดมากครับ เพราะเพื่อนๆก็รุมซื้อร้านนี้อย่างมีความสุขดี แม้จะมีร้านเดียวในช่วงกลางวันที่ไม่ใช่ร้านของครู (ปกติครูจะขายขนมเอง และก็มักจะบอกเด็กๆว่าห้ามไปซื้อของร้านคนนอกนะ แต่ก็เห็นไปซื้อกันทุกวัน 55)
ทุกวันร้านนี้จะมีของดีที่ครูไม่สามารถนำมาขายเด็กๆได้ อย่างแรกคือ เป๊บซี่ใส่เกลือครับ คือเป๊บซี่ขวดแก้วนี่แหละครับเทใส่แก้วน้ำแข็งป่น จากนั้นใช้ปลายหลอดแตะๆเกลือนิดหน่อยล้วงลงไปก้นแก้วล่างสุด คนๆ ดูด ผลที่ได้คือความซ่าลดลงและผมว่ามันปะแล่มๆดีนะ อย่างที่สองคือ ไข่ครกครับ ผมก็เรียกไม่ถูกเหมือนกันไม่รู้จะเรียกว่าอะไรดี เพราะนอกจากร้านนี้แล้วผมก็ไม่เคยเห็นใครขายอีก วิธีทำคือใช้ไข่ไก่นำมาตีๆคล้ายเราจะเจียวไข่อะครับ แต่นี่คือใส่ลงในเตาที่ใช้ทำขนมครก/ไข่นกกระทา คือถ้าใช้ไข่นกกระทาทำผมว่าก็ปกติ เห็นได้ทั่วไป แต่นี่คือใช้ไข่ไก่ตีๆๆแล้วเทลงในเบ้า แล้วแคะๆออกมาใส่ในแก้วไอติมป่าตันก้นตื้น ขาย 10/15/20 บาท
ผมก็จำไม่ได้แล้วว่าราคาต่างกันได้ปริมาณต่างกันกี่ลูก จำได้แต่แม่ค้าแกแคะๆออกมาราดซอสพริกเหยาะพริกไทยส่งให้เด็กๆ จบ ทีเด็ดของเมนูนี้คือรสชาติครับ ไม่น่าเชื่อว่ามันอร่อยจริงๆ ผมคิดว่าที่มันอร่อยเพราะมันเพิ่งทำสดๆออกมาร้อนๆ ทานทันที เลยช่วยให้รสชาติดีอย่างไม่น่าเชื่อครับ ทีนี้มาถึงทีเด็ดครับ อย่างที่สามคือ ส้มตำครับ (วกกลับมาซะที - -“) คือแม่ค้าก็มีคนเดียวแต่ขายทั้งสามอย่างนี้ไหนจะขนมจุกจิกอย่างอื่นอีก เด็กๆก็มุงกันเต็ม ถ้าจะให้มาตั้งครกถือสากตำส้มตำอีกผมว่าแม่ค้าแก็ยอดคนแล้วครับ ดังนั้นวิธีการขายส้มตำของแกก็คือแกจะตำมาจากบ้านครับ แกจะมีกล่องพลาสติกใหญ่ๆใส่ส้มตำมาด้วยทุกวัน มาถึงใครสั่งก็ตักๆให้ ราคามีตั้งแต่ 2/5/10/15/20 (ถ้าจำไม่ผิดนะครับ)
คือ 2 บาทก็ซื้อได้ ถุงเล็กๆใช้ไม้เสียบลูกชิ้นเป็นตะเกียบจิ้มทาน ทานแปปเสร็จก็ทิ้งเตรียมไปเตะบอล จำได้แค่นี้ เรื่องรสชาติผมจำชัดเจนไม่ได้ เอาเป็นว่าทั่วๆไป เป็นส้มตำไทย รสชาติไม่เผ็ดเพราะทำให้เด็ก และที่สำคัญคือ ”เป็นจุดเริ่มต้นในการชอบรสชาติของมะละกอในส้มตำ” ของผม คือสมัยเด็ก ผมไม่ค่อยมีโอกาสได้ทานส้มตำหรอกครับ ไม่รู้ใครเป็นเหมือนผมรึเปล่าคือตอนเด็กๆ ผมจะแบ่งอาหารแยกกันชัดเจนระหว่าง “อาหารเด็ก” และ “อาหารผู้ใหญ่” อาหารผู้ใหญ่ในที่นี้ของผมคืออะไรก็ตามที่เป็นแกงเผ็ด ใส่พริกเยอะๆ หรือพวก ลาบ น้ำตก ต้มยำ ยำต่างๆ ห่อหมก น้ำพริก และแน่นอนว่ารวมถึง “ส้มตำ” ด้วยครับ
เพราะส่วนใหญ่ตอนเด็กๆผมทานแต่ ต้มจืดตำลึงเต้าหู้หมูสับ หมูทอด ปลาทู(อันนี้ต้องให้ย่าทวดขยำๆก่อนด้วยนะ อร่อยเพิ่มขึ้น 50%) มะกะโรนีต้ม/ผัด ตบท้ายด้วยวุ้นกะทิ ประมาณนี้ แม้กระทั่งอาหารกลางวันที่โรงเรียนส่วนมากจะมีให้เลือก 2 หม้อคือของเผ็ดกับของจืด ผมเลือกจืดทุกวันครับ จนเพื่อนบอกว่าโตแล้วทานเผ็ดได้แล้วกับข้าวจืดนั้นเอาไว้ให้สำหรับเด็กอนุบาล-ประถมต้น อีกหน่อยโตไปแล้วจะกินกะบข้าวแบบผู้ใหญ่ไม่ได้นะ เคยไปดูหน้ามหาวิทยาลัย มีแต่ของเผ็ดๆขายทั้งนั้นเลย ของจืดไม่มีหรอก (นึกย้อนกลับไปก็ตลกดีครับ 55)
ดังนั้นการซื้อส้มตำที่โรงเรียนในตอนกลางวันของผมจึงเป็นเรื่องที่ตื่นเต้นในช่วงแรก เพราะปกติไม่ทานเผ็ดเลย
มีวันนึงเพื่อนซื้อมาแล้วผมก็มีโอกาสได้ลองทานส้มตำของเพื่อน “ เฮ้ย! อาหารผู้ใหญ่ไม่ได้เลวร้าย เราทานได้นี่หว่า “ หลังจากนั้นผมก็ใจหาญกล้าไปซื้อส้มตำจากร้านนั้นมาทานครับ ต่อคิวเนียนๆ สั่งอย่างรวดเร็วแล้วรีบออกมา คลับคล้ายคลับคลาว่าโดนเพื่อนแซวด้วยนะว่าเป็นคนไม่ทานเผ็ดแล้วซื้อส้มตำมาทานทำไม ก็นะ “อาหารผู้ใหญ่ไม่ได้เลวร้าย” 55 และนี่คือจุดเริ่มต้นของการชอบมะละกอในส้มตำครับ เพราะส้มตำเด็กก็ไม่ได้ใส่อะไรมากมาย หวานๆเค็มๆ กุ้งแห้งตัวนิดเดียว ถั้วมีหรือเปล่าไม่ทราบเพราะจำไม่ได้ ดังนั้นมะละกอคือพระเอกครับ ผมติดใจตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
ช่วงนี้ทานส้มตำบ่อยครับ เจอร้านใหม่เพิ่มขึ้นมาจากร้านที่เล่าก่อนหน้านุ้นเพิ่มอีก รสชาติไม่แตกต่างกันมาก แต่เหมือนจะกลางๆกว่า แต่ที่เด่นๆคือถั่วลิสงคั่วได้หอมกว่ามากๆครับ ถูกใจคนชอบตำไทยมากๆ พอทานส้มตำมากๆ ก็เกิดข้อสงสัยว่าส้มตำเนี่ยมีต้นกำเนิดมาจากที่ไหน ผมก็เลยลองถามเพื่อนดู เพื่อนบอก ประเทศที่ทานส้มตำกันก็มีไทย ลาว กัมพูชา พม่า ผมก็ เอ๊ะ! พม่าทานส้มตำกันด้วยเหรอ แปลกใจและไม่เคยทราบมาก่อน แต่คาดว่าต้นกำเนิดของส้มตำน่าจะมาจากประเทศลาว(จริงเท็จประการใดรบกวนผู้รู้ช่วยให้ข้อมูลที่ถูกต้องด้วยครับ) เพราะเซียนส้มตำจริงๆ ก็น่าจะชอบทาน “ตำลาว” , “ตำปูปลาร้า” เป็นปกติ และคำถามต่อไปของผมคือ “คนจีน” เขาทานส้มตำกันหรือเปล่า เท่าที่ทราบไม่น่าจะทานนะครับ ไม่งั้นคงมี “ตำจีน” เป็นแน่
ไม่กี่วันก่อนผมก็เห็นข่าวส้มตำทะเลรวมปลาแซลม่อนราคา 440 บาท นอกจากจะดราม่าเรื่องราคา แล้วก็ทำให้อยากทานส้มตำเพิ่มเข้าไปอีก แถวบ้านผมยังไม่มีเมนูส้มตำแปลกแบบนี้นะครับ ถ้าเพื่อนๆคนไหนมีเมนูส้มตำแปลกๆน่าทาน ก็มาแนะนำกันครับ วันนี้ก็ไม่มีอะไรมากมายครับ มาเล่าประสบการณ์เกี่ยวกับส้มตำของผมให้สมาชิกได้ดูกัน เพราะผมก็เพิ่งทานส้มตำหมดไปเมื่อหลาย ชม ที่แล้ว แต่ยังอยากทานอีก ก็ต้องรอวันรุ่งขึ้นครับ ไหนๆก็เกิดความอยากแล้วก็เลยมาเขียนเรื่องราวเกี่ยวกับส้มตำของตัวเองซะเลย
ผมเองก็ไม่ได้เซียนส้มตำอะไรมากมายทานแค่ตำไทย ตำผลไม้ เพื่อนๆพี่ๆคนไหนมีประสบการณ์เกี่ยวกับส้มตำหรืออยากให้ลองส้มตำชนิดไหนก็มาร่วมแชร์ประสบการณ์/คำแนะนำกันได้นะครับ เรื่องราวอาจจะยาวสักหน่อยแต่ขอบพระคุณทุกท่านที่อ่านมาจนถึงตรงนี้ ขอให้มีความสุขกับการทานส้มตำครับ ^^
