เนื่องในวันอาสาฬหบูชา ขอตัดแปะกระทู้ตัวเองหน่อยครับ :
มีผลงานหินแกะสลักมากมายหลายยุค หลายถิ่น ก่อนที่จะมีพุทธรูป ที่เป็นภาพพุทธประวัติ แสดงเหตุการณ์ตามพุทธประวัติ โดยมีสิ่งของ บุคคลต่างๆตามเรื่องราว ยกเว้นอย่างเดียว คือไม่มีรูปหรือภาพของพระพุทธเจ้า เราจะเห็นภาพบัลลังก์ว่าง ต้นโพธิ์ที่โคนต้นว่างเปล่า ฯลฯ อยู่มากมาย
ไม่ใช่ว่าต้นโพธิ์ บัลลังก์ หรืออาสนะที่ว่างเปล่านั้นคือพระพุทธเจ้า หากแต่ **ความว่างเปล่า**ที่โคนต้นโพธิ์ ความว่างเหนือบัลลังก์ ความว่างเหนืออาสนะ...ว่างจากตัวตน บุคคลต่างหาก ที่แสดงสัญลักษณ์แทนพระพุทธองค์ ความว่าง คือสัญลักษณ์สูงสุดที่คู่ควรกับการใช้เพื่อสื่อถึง พุทธะ อันจริงแท้ ที่ไม่อาจแสดงด้วยภาพ หรือแบบหรือรูปบุคคลใดได้
สังเวชนียสถานที่พุทธมณฑลก็เช่นกันครับ ไม่ใช่แท่นหิน ไม่ใช่ต้นโพธิ์ ไม่ใช่ธรรมจักร ที่แทนพระพุทธเจ้า หากแต่ความว่างเหนือแท่นหินประสูติ ความว่างเหนือแท่นหินใต้ต้นโพธิ์ ความว่างเปล่าหน้าธรรมจักรต่างหาก ที่เป็นสัญลักษณ์แทนพระพุทธองค์ แม้ในตำบลปฐมเทศนา ความว่างเหนือแท่นหินเล็กห้าแท่น ก็เป็นสิ่งที่สื่อถึงปัญจวัคคีย์ทั้งห้า
