“วันดินโลก” – วันแห่งความภูมิใจที่คนไทยไม่รู้จัก

น้อยคนนักที่จะทราบว่าวันที่ 5 ธันวาคม นอกจากจะเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวแล้ววันเดียวกันนี้องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ยังเลือกประกาศให้เป็น “วันดินโลก” (World Soil Day) อีกด้วย ที่น่าเศร้าใจคือนอกจากเราจะไม่รู้จักวันที่น่าภูมิใจนี้แล้วหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์ในบ้านเรายังคงถูกทำลายอย่างต่อเนื่อง

ในขณะที่แทบจะไม่มีคนไทยทราบว่าองค์การเกษตรและอาหารแห่งสหประชาชาติได้มีมติสนับสนุนและร่วมกันผลักดันให้มีการจัดตั้ง "วันดินโลก" (World Soil Day) ตรงกับวันที่ 5 ธันวาคมของทุกปี ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชนายฮิโรยูกิ โคนุมะ ผู้ช่วยผู้อำนวยการและตัวแทนประจำภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิคขององค์การเกษตรและอาหารแห่งสหประชาชาติ(FAO’s Assistant Director-General and Regional Representative for Asia and the Pacific, Hiroyuki Konuma) ได้กล่าวถึงพระบาทสมเด็จสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวว่า “...พวกเราทราบซึ้งถึงพระอุตสาหะอันไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยของพระบามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ในพระราชกรณียกิจที่เกียวกับดิน ซึ่งไม่ใช่เฉพาะในระดับประเทศเท่านั้น แต่ยังรวมถึงในระดับสากลด้วย...” นายฮิโรยูกิยังกล่าวด้วยว่า “...ความรักต่อดินและปัจจัยสำคัญต่อความมั่นคงทางอาหารและการพัฒนาที่ยั่งยืนได้ถูกให้ความสำคัญด้วยการเฉลิมฉลองในวันดินโลกซึ่งตรงกับวันที่ 5 ธันวาคม อันเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว...” นอกจากนั้น FAO ยังประกาศให้ปี 2558 เป็นปีดินสากลอีกด้วย
วันดินโลกยกย่องความสำคัญของดินในฐานะที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของระบบนิเวศ และเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อความมั่นคงของมนุษย์เนื่องจากความสำคัญต่ออาหาร น้ำ ความมั่นคงทางพลังงาน และยังเป็นตัวช่วยบรรเทาความสูญเสียทางชีวภาพและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (ดินเป็นหนึ่งในแหล่งกักเก็บคาร์บอนตามธรรมชาติที่สำคัญ) วันนี้ได้รับการยกย่องเป็นอย่างยิ่งจากเครือข่ายที่มีนักวิทยาศาสตร์ด้านดินกว่า 60,000 คนทั่วโลกที่ทำการค้นคว้าและแลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับดิน กิจกรรมจำนวนมากได้ให้ความสำคัญกับการยกระดับการรับรู้ของสาธารณชนและบทบาทของดินต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม

เพื่อเฉลิมฉลองวันดินโลกและรำลึงถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในด้านการอนุรักษ์และพัฒนาดิน ขอเชิญทุกท่านมาทำความรู้จักกับแนวพระราชดำริเกี่ยวกับดิน และโครงการในพระราชดำริที่เกี่ยวข้องกันเถิด
โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน จังหวัดฉะเชิงเทรา
โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย จังหวัดเพชรบุรี
โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ จังหวัดเชียงใหม่
โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำแม่อาว จังหวัดลำพูน
โครงการศึกษาฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม จังหวัดราชบุรี
โครงการทดลองแก้ปัญหาดินเปรี้ยว จังหวัดนครนายก
โครงการหญ้าแฝก
โครงการแกล้งดิน
เป็นเรื่องน่าเสียดายที่คนไทยน้อยคนนักที่จะทราบถึงวันสำคัญอันน่าภูมิในนี้ แต่ที่น่าเศร้าที่สุดคือเรายังคงเดินหน้าทำลายดินอย่างไร้สำนึกด้วยการเผาถางป่าไม้ต้นน้ำลำธารเพื่อปลูกพืชอาหารสัตว์เพื่อจำหน่ายให้กับบริษัทยักษ์ใหญ่ จนทำให้หน้าดินพังทลายและพื้นที่ต้นน้ำลำธารได้รับความเสียหาย ส่งผลให้เกิดภัยแล้งอย่างมากในปัจจุบัน นี่ยังไม่รวมถึงการส่งเสริมการปลูกพืชพลังงานเช่น มันสำปะหลังที่ทำให้หน้าดินเสื่อมสภาพอย่างรวดเร็ว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงชี้แนะทางออกให้กับปัญหานี้ด้วยแนวทางการเกษตรที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมโดยมีความพอเพียงเป็นศูนย์กลางแทนที่จะเป็นผลประโยชน์ทางการเงิน แนวทางนี้เป็นที่รู้จักกันในชื่อว่า “โคกหนองนาโมเดล” ซึ่งมีเนื้อหาสำคัญโดยย่อดังนี้