เหมือนเคยอ่านแว๊ป ๆ ว่าพวกชาวเขา เขาว่าไม่มีนะครับ รอผู้รู้ยืนยัน
ประเด็นมันมาจากเพลง ๆ

ผมเชื่อว่ามีจริง แต่ไม่น่าจะเป็นในยุคปัจจุบัน หรือในช่วง 20-30 ปี แต่ผมว่าประเพณีนิยมแบบนี้ หรือความเชื่อในพิธีการแบบนี้ น่าจะมากเกินกว่า 50-60 ปีขึ้นไปโน่นเลยล่ะครับ

เพราะถ้าเอาไปถามขาวเขา ณ เวลานี้ ผมว่าอาจจะไม่มีใครทราบเลยก็เป็นได้ครับ แต่เพลงที่คุณจรัล มโนเพ็ชรแต่งไว้ ผมว่าเค้าโครงน่าจะมาจากเรื่องจริงๆ เกินกว่า 80% เลยล่ะครับ

ครั้งหนึ่งผมเคยค้นคว้าเรื่อง "มิดะ" สำหรับสกู๊บข่าวเหมือนกัน แต่ก็ไม่ได้ลึกนัก

ทุกวันนี้ยังหา "ข้อพิสูจน์" ไม่ได้เลยครับว่ามีจริง!!!!

ใกล้เคียงสุด....คือ ในเผ่าอาข่ามีการเรียกหญิงสาวที่ยังไม่ได้แต่งงาน (เป็นโสด) ว่า "หมี่ดะ"

ซึ่งก็ไม่ได้ทำหน้าที่สอนกามาแต่อย่างใด แต่ก็มีความหมายถึงคนที่เป็นที่หมายปองเช่นกัน

(ก็โสดนิ).....

ส่วน "มิดะ" ในเพลงของคุณจรัญนั้น

คุณจรัญเคยให้สัมภาษณ์ไว้ว่า...

ได้แรงบันดาลใจมาจากหนังสือชื่อ "สามสิบชาติในเชียงราย" ที่เขียนโดย บุญช่วย ศรีสวัสดิ์

ซึ่งตอนหนึ่งของหนังสืออธิบายไว้ว่า....

...การแบ่งผู้หญิงและผู้ชาย อ่าข่าได้แบ่งผู้หญิง 4 ช่วงชีวิต

1. ช่วงแรก เรียกว่า "อะบูหย่า" แปลว่าเด็กน้อย ซึ่งเด็กน้อยนี้มีอายุตั้งแต่เกิดจนถึง 13 ปี

2. 13 – 18 ปี เรียกว่า หมี่ เตอ เตอ จ่อ แปลว่า เข้าสู่วัยสาว

3. 18 - 25 ปี เรียกว่า จอมา หมี่ โล แปลว่าพร้อมที่จะออกเรือน

4. 25 ปีขึ้นไป อ่าข่าเรียกว่า หมี่ ดะ ดะ โอ๊ะ หรือ หมี่ ดะ ช่อ หม่อ แปลว่าสาวแก่

ข้อสรุปที่เค้าเถียงกัน.... น่าจะจบลงตรงข้อมูลจากชาวอาข่าโดยแท้ว่า...

"คนอ่าข่าทั้งในประเทศจีน พม่า ลาว และเมืองไทย ที่มีประชากรคนอ่าข่า หรือ ฮัน หนี่ จู๋ 2 ล้านกว่าคน ยอมรับว่ามี แต ห่อง หรือ ลานวัฒนธรรม แต่ขอปฏิเสธการมีอยู่จริงของ ลานสาวกอด คาจีระดะ คาจีหมีดะ เพราะนั้นเป็นตำนานเท็จที่บางคนสร้างขึ้นมาเพื่อให้ชนเผ่าอ่าข่าเป็นคนแปลกแยกในสังคมไทย และเป็นข้อกล่าวหาที่เลื่อนลอย"

ข้อมูลทั้งหมดจากผู้ศึกษาวัฒนธรรมชาวอาข่า นามว่า "ป.อายิ"

จาก http://www.hilltribe.org ครับ