จากเมื่ออาทิตย์ก่อนที่ได้ไปฟังเฮียมั่นพูดถึงเรื่องนี้ ก็เลยจะมาขอขยายความกันหน่อย
ว่า frequency response สเปคนี้ที่ระบุไว้ในหูฟังมันเชื่อได้มั้ย..

ถ้าขี้เกียจอ่านยาวก็ข้ามท่อนแรกไปก็ได้ครับ ไปอ่านท่อนล่างเลย


ก่อนอื่นเรามาทำความเข้าใจกับธรรมชาติของเสียงกันก่อน
เสียงที่ออกมาจากเคร่ืองดนตรีชิ้นนึงเนี่ย เวลาเล่นโน๊ตออกมาตัวนึง ความถี่เสียงที่ออกมาจะไม่ได้มีความถี่เดียวครับ
มันจะมีสิ่งที่เรียกว่า harmonic (อาจมีบางคนเรียกว่า overtone)
คือจะมีความถี่อื่นๆ นอกจากความถี่ของโน๊ตตัวนั้นออกมาผสมๆ กัน เช่น
ถ้าเล่นโน๊ต middle A(ลา) ซึ่งมีความถี่ 440 Hz ก็จะมีความถี่อื่นๆ เช่น ...220, 880, 1760, 3520... Hz ออกมาด้วยในปริมาณต่างๆ กัน ซึ่งเจ้าฮาโมนิคนี้แหละ ที่ทำให้เราฟังออกว่า โน๊ต A ตัวนี้เล่นจากเครื่องดนตรีอะไร
ซึ่งหลักการนี้จะรวมไปถึงเครื่องให้จังหวะอย่างกลอง กระเดื่อง ฉาบ แฉ และทุกๆ เสียงที่มีในธรรมชาติ เพียงแต่ฮาโมนิกที่ออกมาอาจไม่ได้สัมพันธ์กันแบบสัดส่วนกับความถี่หัวโน๊ต

ดังนั้น เพลงบางเพลงที่มีเครื่องดนตรีน้อยชิ้นก็อาจมีเร้นจ์ความถี่เสียงที่ออกมากว้างขวางเหมือนกัน
อย่างเช่นถ้าหูฟังที่ตอบสนองความถี่ย่านสูงไม่เก่ง เสียงร้องของนักร้อง(ที่อยู่ย่านโทนกลาง)ก็จะฟังดูทึบไม่สดใส บี้แบน
แต่ถ้าตอบสนองความถี่ต่ำไม่ดี เสียงร้องก็จะลอยๆ ขาดพลัง
แต่ฮาโมนิกเสียงร้องก็จะอยู่ในเร้นจ์ระดับนึงเท่านั้นนะ ไม่ได้แผ่กว้างไปถึงย่านดีพเบสรึเสียงสูงประกายสุดขนาดนั้น
แต่พอรวมกับเครื่องดนตรีชิ้นอื่นๆ แล้วก็พอที่จะทำให้ฟังออกว่า การตอบสนองความถี่หูฟังแต่ละตัวให้ผลยังไง

-----------------------------------------------------------------------

ทีนี้ บางคนอาจจะเริ่มเป็นกังวลกับไอ้เจ้า frequency response ของหูฟังตัวเอง
ผมก็เลยมีเว็บนึงมาให้ลองเล่นกัน

http://onlinetonegenerator.com/

เป็นเว็บที่ให้เราลองเล่นความถี่เสียงต่างๆ ได้ และก็มีอย่างอื่นให้ลองเล่นหลายอย่างเหมือนกัน
ถ้าใครสงสัยว่า เสียงที่ไม่มีฮาโมนิกผสมมันจะเป็นยังไง ก็ฟังเอาจากในนี้เลยครับ เสียงมันจะป็นยังงี้แหละ
ทีนี้ก็ลองกดฟังความถี่ตามที่สเปคหูฟังบอกไว้ดูครับ
ผมเดาว่าสเปคหูฟังของหลายๆ คนน่าจะมี frequency response อย่างน้อยๆ ก็ 20-20k Hz แน่นอน(มั้ง)
ก็ลองกดฟังดูครับ ผมเชื่อว่า น้อยคนนักที่จะได้ยินเสียง 20Hz กับ 20000Hz (5555)

จะเห็นว่าเสียงต่ำสุดที่เราเริ่มได้ยินอาจจะอยู่ที่ 25-35 Hz ไปจนถึง 17k-19k Hz
แต่ถึงจะได้ยิน มันก็ได้ยินแบบว่า ต้องเงี่ยหูฟัง เพ่งฟัง ขมวดคิ้วฟังกันเลยทีเดียวถึงจะรู้ว่ามันมีเสียง

ดังนั้น ที่เฮียบอกว่า frequency response ที่หูฟังบอกไว้บนกล่องมันไม่มีผล มันก็จริงของเฮียแหละครับ ในทางปฏิบัติ
เพราะถึงหูฟังมันตอบสนองที่ 20Hz ได้ก็จริง แต่พอไปฟังกับเพลงจริงๆ มันไม่ได้ยินครับ โดนความถี่ย่านอื่นกลบหมด
ถ้าไปเจอหูฟังสองอัน อันนึงบอก frequency response 25-19000 Hz อีกอันนึงบอก 18-25000 Hz
ก็ไม่ต้องไปกังวลครับ ทำเป็นลืมๆ มันไป แล้วหยิบมายัดใส่หูลองฟังด้วยตัวเองดีกว่า

เว้นแต่ว่า หูฟังตัวนั้น โคตรเมพ เปิด 20Hz แล้วได้ยินชัดเจนนี่ก็น่าสนนะครับ ฟังเพลงทีคงมีหัวสั่นกันบ้าง 555+
แต่ถ้ามีจริงราคาคงมีหลักแสน เพราะขนาดลำโพงบ้านดอกไดรเวอร์เบ้อเริ่มหลายๆ ตัวยังทำไม่ได้เลย


สุดท้าย ยังไงผิดถูกก็ชี้แนะกันได้ครับ เป็นความรู้ให้คนฟังกัน