สวัสดีชาวมั่นคงทุกท่านครับ

ห่างหายจากบอร์ดมั่นคงและวงการนี้ไปนานหลายปี 5555555
เพิ่งจะมีเวลาและโอกาสมาเยือนอีกครั้ง

คิดมาสักพักแล้วว่าอยากมาเขียนเล่าให้ฟังกันแบบชิล ๆ ในบอร์ด
ต้องขอเกริ่นก่อนว่าทั้งหมดนี้เป็นประสบการณ์ของผมเอง

ข้อมูลทางวิชาการต่าง ๆ อาจมีเล็กน้อยแบบคร่าว ๆ เพื่อให้เข้าใจกันง่าย ๆ 
ถ้าหากมีข้อผิดพลาด บอกกันได้เลยฮะ

.

เรื่องที่จะเล่าคือประสบการณ์ฟัดเหวี่ยงกับโรคย้ำคิดย้ำทำ + ซึมเศร้า

หลาย ๆ ท่านอาจจะเคยได้ยินบ่อย ๆ และอาจจะยังไม่เข้าใจว่าจริง ๆ แล้ว

อาการไม่สบายทางจิตใจนั้นมันเกิดขึ้นจริง ไม่ได้เกิดจากความอ่อนแอหรือดัดจริตแต่อย่างใด

ซึ่งมันเกิดจากการที่สารเคมีในสมองของเรามันเกิดความผิดปกติ จนทำให้กระบวนการคิดต่าง ๆ 

ไม่ปกติดังเดิม ซึ่งไม่ใช่อาการ "บ้า" อย่างที่คนทั่วไปชอบพูดกัน แต่เป็นอาการที่ทุกคนอาจประสบพบเจอได้สักวันหนึ่ง

ไม่ว่าจะกับตนเองหรือคนใกล้ตัว ซึ่งถ้าเราเข้าใจว่ามันคืออาการอะไร มีแนวทางรักษายังไง

รับรองว่ามันหายได้ชัวร์ ๆ

.

ย้อนกลับไปจุดเริ่มต้นของความวิบัติ

เมื่อช่วง ๆ ต้นปี 2017 ผมเริ่มสังเกตตัวเองได้ว่ามีอาการแปลก ๆ ซึ่งมาทราบภายหลัง หลังจากที่ได้เข้าพบจิตแพทย์ว่ามันคืออาการของโรค "ย้ำคิดย้ำทำ" หรือ Obsessive–compulsive disorder (OCD)

ต่อไปนี้ขออนุญาตเรียกชื่อโรคย้ำคิดย้ำทำสั้น ๆ ว่า "OCD" นะครับ

.

อาการที่ผมประสบในขณะนั้นเริ่มจากเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ก่อน

ยกตัวอย่างเช่น เดิน ๆ ไปแล้วเกิดความคิดว่า รองเท้าที่เราใส่อยู่นี่มันไปเหยียบอะไรเปื้อนหรือเปล่าวะ 

แล้วก็ยกตีนขึ้นมาดู ตรวจเช็ค เสร็จแล้วสมองก็เกรงว่าจะตรวจสอบความสกปรกไม่หมด

ก็ยกขึ้นมาดูอีก แล้วก็วน loop ซ้ำ ๆ แบบนั้นหลายครั้ง

.

แรก ๆ ก็อึดอัดแปลก ๆ แต่ก็ยังไม่ได้คิดว่ามันคือโรคย้ำคิดย้ำทำ

ต่อมาก็เริ่มมีอาการกังวลลักษณะนี้แสดงออกในเรื่องอื่น ๆ ไปเรื่อย ๆ ไม่สิ้นสุด

สิ่งที่ทำก็วนเวียนเหมือนเดิมคือ เกิดความคิดกังวลซ้ำ ๆ (ย้ำคิด) จากนั้นก็ไปตรวจสอบสิ่งที่กังวลนั้นซ้ำ ๆ (ย้ำทำ) ซึ่งไอ้การที่ทำแบบนี้มันทำให้อาการย่ำแย่ขึ้นไปเรื่อย ๆ 

จนกระทั่งมีอาการที่ผมคิดว่าทำให้ทรมานที่สุดในชีวิต

คือเกิดอาการหลงผิด คิดไปเองว่าตัวเองไปทำสิ่งชั่วร้ายอะไรมา (เป็นอาการหนึ่งที่เกิดขึ้นได้ในผู้ป่วยโรคย้ำคิดย้ำทำ (OCD)

ยกตัวอย่างอาการที่ว่านะครับ

คือวันหนึ่ง ผมเล่น Facebook ไปเรื่อย ๆ สักพักก็มีความคิดอุบาทว์มโนขึ้นมาว่า

เห้ย เราเลื่อน ๆ เฟสมาเนี่ย เราได้ไปพิมพ์ด่าใครหรือเปล่า เขาจะโกรธไหมนะ

จากนั้นก็เลยไปตรวจสอบว่าได้ไปคอมเมนท์หรือส่งข้อความด่าใครไหม

โดยการเลื่อนเช็ค activity log ทำอยู่อย่างนั้นเรื่อย ๆ เสียเวลาและทรมานมาก ๆ 

(แต่ตอนนั้นเราไม่รู้ว่ามันคืออาการอะไรเลย)

พอเป็นอย่างนี้เข้าก็เริ่มกังวลแล้วอาการก็หนักขึ้นเรื่อย ๆ จนถึงขั้นคิดไปเอง เชื่อไปเองว่าตัวเราไปด่าใครมาจริง ๆ และกลัวสุดขีดว่าเขาจะตามมาทำร้าย จนถึงขั้นกลัวจะถูกฆ่าตาย

คือมันกลัวแบบไม่สมเหตุสมผล ทั้ง ๆ ที่ใจเราก็ตระหนักได้ว่ามันไม่มีเหตุผล

และรู้ตัวเองดีว่าเราไม่ใช่คนที่จะด่าใครไปทั่วแบบนั้น ซึ่งบอกเลยว่าความมั่นใจในตัวเอง ความเชื่อมั่นต่าง ๆ หายไปไม่หลงเหลืออยู่เลยแม้นิดเดียว

.

จริง ๆ คือมีหลายเหตุการณ์นับไม่ถ้วนเลยครับ แต่ขอเล่าแค่อันเดียวก่อน เดี๋ยวยาวเกินไป แค่นี้ก็ยาวมากละ 55555555

คือความกังวลมันเกินจริงไปสุด ๆ 

ขออธิบายง่าย ๆ ว่า ณ เวลานั้น ไม่สามารถแยกความเป็นจริงกับความคิดไปเองออกจากกันได้เลย

ทุกอย่างในหัวสับสนกันไปหมด

.

ซึ่งความกังวลทั้งมวลเหล่านี้เมื่อสะสมมากเข้า ก็เริ่มเกิดอาการเบื่อหน่ายทุกอย่างในชีวิต

ทราบภายหลังจากพบจิตแพทย์ว่าคืออาการซึมเศร้า (ในที่นี้คือผมเป็นโรคซึมเศร้าเนื่องด้วยผลต่อเนื่องของโรคย้ำคิดย้ำทำที่ทำให้เกิดความกังวลต่าง ๆ )

อาการของโรคซึมเศร้านี่ บอกตามตรงว่าก่อนหน้านี้ก็ไม่เคยเข้าใจ

และคิดไม่ออกว่ามันคืออะไร มันมีจริงเหรอ คนที่เป็นนี่เป็นพวกคนจิตใจอ่อนแอหรือเปล่านะ

และก็ไม่ได้สนใจศึกษาอะไรมาก

แต่พอมาเจอกับตัวเองแล้วรู้ซึ้งเลย

.

โลกทั้งหมดของเราช่วงนั้นมันหม่นไปหมด ไม่อยากทำอะไร แม้สิ่งที่เคยคลั่งไคล้

เคยชอบออกไปถ่ายรูป เคยชอบฟังเพลง ก็ไม่อยากทำ อยากอยู่เฉย ๆ 

รู้สึกว่าตัวเองเป็นภาระคนอื่นที่มีอาการแปลก ๆ อย่างที่เล่าให้ฟังข้างบน

รู้สึกว่าตัวเองไม่มีค่า 

ทั้งที่เดิมทีผมเป็นคนอารมณ์ดีมาก ๆ ไม่มีความกดดัน ไม่มีภาระหนักหน่วงในชีวิตใด ๆ ทั้งนั้น

แต่กลับรู้สึกอะไรแบบนั้นและควบคุมมันไม่ได้เลย

.

เมื่อเป็นนาน ๆ เข้า อาการแย่ไปเรื่อย ๆ เริ่มมีความคิดอยากจะตายขึ้นมาจริง ๆ 

แต่ยังไม่ถึงกับคิดว่าจะฆ่าตัวตายด้วยวิธีไหนดี

ถึงกระนั้น ก็รู้สึกว่าอยากหายไปจากโลก ไม่อยากรับรู้อะไรทั้งนั้น

จากนั้นก็เริ่มมีอาการทางร่างกายแสดงออก หลัก ๆ คือ นอนเยอะมาก ซึม ๆ เบลอ ๆ ทั้งวัน ไม่มีสมาธิทำอะไรได้เลย รวมถึงแขนขาไม่ค่อยมีแรงเลยทีเดียว จะเดินยังต้องฝืน ๆ

.

เมื่อถึงขั้นนี้ ผมก็พอจะนึกออกแล้วว่า นี่แม่มไม่ปกติแล้ว มันคงเป็นอาการทางจิตอะไรสักอย่าง

ก็เลยตัดสินใจไปพบจิตแพทย์ ซึ่งช่วงแรกก็ไปคลินิกเอกชนเล็ก ๆ รักษาสักพักก็พบว่าไม่ได้ผลดีขึ่นสักเท่าไหร่

ก็เลยตัดสินใจไปโรงบาลใหญ่ที่มีทีมแพทย์ด้านสุขภาพจิตที่พร้อม ๆ หน่อย

.

สำหรับการรักษาตัวผมก็มีแพทย์ที่ดูแลอยู่ถึงสองท่านเลยทีเดียว

คนนึ่งจะเป็นหมอหลัก คอยติดตามอาการและสั่งยา (ยาทีผมต้องกินต่อเนื่องคือยาต้านซึมเศร้า ซึ่งใช้รักษาโรคซึมเศร้า รวมถึงโรคอย่างย้ำคิดย้ำทำได้ด้วย)

ส่วนอีกคนเป็นหมอที่จะสอนกระบวนการจิตและพฤติกรรมบำบัด ภาษาหมอเค้าเรียกว่า Cognitive behavioral therapy หรือตัวย่อ CBT

ซึ่งไอ้ CBT เนี่ยแหละบอกเลยว่าสุดจัดปลัดขิก เป็นกระบวนการที่ใช้ได้ผลเร็ว และมีประสิทธิภาพอย่างมาก

.

ขอยกตัวอย่างง่าย ๆ ของการทำแบบฝึกหัด CBT เช่น

ผมมีอาการมโน กังวลว่าตัวเองจะไปพิมพ์ด่าใคร

หมอก็ให้หยิบโทรศัพท์ขึ้นมาเล่นเฟสบุค พอเจอโพสต์เพื่อนสักโพสต์

ก็ให้ผม comment ลงไป คอมเมนท์อะไรก็ได้ที่ทำตามปกติ

จากนั้นก็ให้บันทึกผลในกระดาษว่า หลังจากทำแล้วมีความกังวลว่าสิ่งที่ comment นั้นทำให้คนอื่นไม่พอใจไหม กังวลขนาดไหนก็บันทึกเป็นตัวเลขว่าเต็ม 10 กังวลเท่าไหร่

แล้วหมอก็ห้ามผมไปเช็คอะไรทั้งนั้น

หมอให้การบ้านว่าลองสังเกตอาการตัวเองต่อ ว่าเมื่อเวลาผ่านไป เช่น ทุก ๆ 4 ชม.

ระดับความกังวลของเรามันลดลงบ้างไหม

คือช่วงแรก ๆ นี่ทรมานมากครับ บางทีก็อดไม่ได้ ต้องไปเช็ค 55555555555555

ซึ่งไอ้การเช็คนี่แหละทำให้โรคมันไม่หายเสียที (แล้วยังทำให้อาการหนักกว่าเดิมอีก)

จากนั้นก็ฝึกฝนมาเรื่อย ๆ 

ช่วงนั้นหมอนัดค่อนข้างถี่ ถ้ามีเรื่องอะไรกังวลก็เล่าให้หมอฟังแล้วหมอจะให้แบบฝึกหัดลักษณะนี้มาอีก

เมื่อเวลาผ่านพ้น ก็พบว่า เห้ย มันได้ผลจริง ๆ เว้ยถ้าเราทำตามแนวปฏิบัติที่หมอบอก

จากนั้นพอมีอาการอื่น ๆ ก็ใช้แนวทางนี้ดูก็พบว่าจัดการได้ค่อนข้างอยู่หมัด

บางทีอาจจะใช้เวลาหน่อย แต่สุดท้ายก็หายไปได้

.

พอเราเริ่มรู้ว่าโรคมันมีกลไกการทำงานยังไง คราวนี้ก็เริ่มรู้สึกฮามาก ๆ และบางทีก็รู้สึกสนุกด้วยซ้ำ

มันเหมือนเล่มเกมอะไรที่ท้าทายมาก ๆ เป็นการฝึกหักห้ามใจตัวเองได้เป็นอย่างดี 5555555

ซึ่งเมื่ออาการย้ำคิดย้ำทำเริ่มดีขึ้น อาการซึมเศร้านั้นก็ได้หายไป ชีวิตก็ค่อย ๆ ดีขึ้นเรื่อย ๆ ตามลำดับ แม้จะต้องใช้เวลาหน่อยแต่ก็รู้สึกว่าดีที่ผ่านมาได้

.

ถ้านับจากเวลาที่เริ่มไปหาหมอทีแรก จนถึงช่วงที่มั่นใจว่าเราสู้กับมันได้และหายจากอาการเลวร้ายจริง ๆ รวม ๆ แล้วน่าจะราว ๆ 1 ปีเต็ม ๆ เลยทีเดียว

นับว่าเป็นอะไรที่ไม่เคยคิดมาก่อนว่าต้องเจอกับตัวเองเลย 

ในระหว่างรักษาช่วงแรก ๆ ก็ท้อ มันเหมือนว่าเราจะไม่มีทางหายเป็นโรคนี้ได้เลย

ชีวิตมืดไปหมด นึกไม่ออกเลยว่าวันต่อ ๆ ไปเราจะตื่นขึ้นมาทำอะไรถ้ายังมีอาการแบบนี้

แต่ในที่สุดก็ผ่านพ้นมาได้ รู้สึกโชคดีมาก ๆ ที่คนรอบข้างเข้าใจจนเรารอดมาได้ 555555

.

ท้ายสุดอยากจะฝากเพื่อน ๆ พี่น้องทุกท่านว่าถ้าตัวเองมีความเครียด ไม่ว่าจะเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ หรือจะมีอาการแบบผม รวมถึงถ้าคนใกล้ชิดมีอาการอะไรเหล่านี้

ขอให้อย่าเขินอายที่จะไปปรึกษาจิตแพทย์

ทีแรกผมก็เคยมีความคิดที่สังคมกลืนกินว่าการไปหาจิตแพทย์เป็นเรื่องน่าอาย

แต่พอได้สัมผัสแล้วพบว่าเป็นสิ่งที่มหัศจรรรย์มาก ๆ สมกับวิชาชีพที่เค้าร่ำเรียนมา

ใครจะว่าอะไรเราก็ช่างเขาไป ชีวิตจิตใจเรา เราต้องดูแลครับ

.

โรคย้ำคิดย้ำทำนี้มีสาเหตุได้หลายอย่าง และอาการของแต่ละคนก็แตกต่างกันไปบ้าง

ในกรณีผม คิดว่าน่าจะเป็นการที่ตัวเองเสพติดความ perfect หนักเกินไป

อยากทำให้ทุกอย่างดีไปหมด ไม่อยากให้ใครผิดหวังในตัวเราแม้แต่สิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ 

สะสมมาโดยไม่รู้ตัว จนมาถึงจุดหนึ่งที่ทำให้สารเคมีในสมองดังว่าเกิดความไม่สมดุล แล้วมีอาการแปลก ๆ อย่างนั้น

(โรคซึมเศร้าก็เกิดเนื่องจากลักษณะนี้เช่นกันครับ)

.

ถ้ามีคนใกล้ตัวเป็น ไม่ว่าจะโรคซึมเศร้า ย้ำคิดย้ำทำ หรืออะไรก็ตามที

ขอให้เข้าใจเค้า ไม่ต้องสั่งสอนเค้าว่าให้เข้มแข็ง ไม่ต้องหาคำคมปลุกใจ ให้กำลังใจอะไรทั้งนั้น

มันไม่ได้ผลเลยจริง ๆ ครับ ซ้ำร้ายอาจแย่กว่าเดิม ต้องระวังคำพูด

เพราะแค่นั้นก็สู้กับความคิดตัวเองเหนื่อยแล้วครับ เราแค่ทำให้เค้ารู้ว่ามีเราอยู่ข้าง ๆ 

มีเราที่เข้าใจเค้าอยู่ และที่สำคัญคือต้องพาเค้าไปพบจิตแพทย์ครับ ทำตามที่หมอบอก กินยาต่อเนื่อง อย่าหยุดยาเอง แล้วทุก ๆ อย่างจะดีขึ้น

.

เพิ่มเติมเล็กน้อยสำหรับผู้ป่วยโรคซึมเศร้า ขอให้หมั่นสอดส่อง อย่าปล่อยให้อยู่คนเดียวนาน ๆ 

และเราสามารถถามคำถามได้ว่า "เคยคิดอยากจะตายไหม?"

อันนี้ถามได้ ไม่เป็นอันตราย เมื่อเขาได้เล่าให้ฟังดังนั้นแล้ว ก็ให้พาไปพบแพทย์นะครับ

หลาย ๆ คนเราไม่ทันได้สอบถามเค้าเลย เค้าก็จากไปเสียก่อนแล้ว

ไม่มีใครควรตายเพราะโรคซึมเศร้า และไม่ควรจะกล่าวว่าคนที่ฆ่าตัวตายเพราะโรคนี้เป็นคนอ่อนแอ แต่เขาหมดหนทางจริง ๆ มันคิดอะไรไม่ออกแล้วครับว่าวันพรุ่งนี้จะเป็นยังไง

.

ยังไงถ้ามีข้อมูลตรงไหนผิดพลาด บอกกล่าวกันได้นะครับ ขอบคุณทุกคนที่อ่านจนจบครับบบบ